Start waar de kosten meest variabel zijn
Een belangrijke drijfveer achter Passende zorg / JZoJP is het beperken van de zorgkosten. Het is dan ook verstandig om met initiatieven te starten waar de variabele kosten van het ziekenhuis (procentueel) groot zijn en de (onderbouwde) haalbaarheid op korte termijn hoog. Voor veel ziekenhuizen liggen daarom aantrekkelijke kansen om te starten met vermindering van opnames/ligdagen in de kliniek, digitalisering van poli-afspraken en monitoring op afstand. Voor tempo raden we ook aan om vooral te kopiëren wat in een ander ziekenhuis al werkt; keuze genoeg en het bespaart enorm veel ontwikkel- en testtijd. Het woord ‘pilots’ kan daarmee gerust uit het vocabulaire geschrapt. Des te meer omdat echte kostenbesparing ook een bepaalde schaal vraagt. Zo is vermindering van ligdagen extra interessant als daarmee een hele afdeling kan worden afgebouwd / anders benut.
Benut (of creëer) momentum
Afschaling van zorgactiviteiten (want dat impliceert passende zorg in het ziekenhuis) is verandertechnisch lastig. Het druist in tegen de drijfveren en ontwikkelde gewoonten van zorgprofessionals. Een voor iedereen begrijpelijke stok achter de deur kan helpen. Ten eerste kan ingezet worden op het verminderen van benodigd personeel; de relevantie daarvan is voor iedereen begrijpelijk in deze tijd van nijpende personeelsschaarste. Ten tweede hebben enkele ziekenhuizen al laten zien dat het helpt om heel bewust kleiner te bouwen, zodat de beschikbare fysieke ruimte simpelweg vergt om zorgactiviteiten af te schalen.
Ook wanneer bovenstaande adviezen opgevolgd worden, blijft de doorlooptijd tot daadwerkelijk verlaagde kosten in de zorg behoorlijk lang;
Creëer extra ruimte met parallel doelmatigheidsprogramma
Ook wanneer bovenstaande adviezen opgevolgd worden, blijft de doorlooptijd tot daadwerkelijk verlaagde kosten in de zorg behoorlijk lang; denk snel aan minimaal twee jaar. Dat maakt het lastig om afspraken te maken met de zorgverzekeraar, die al eerder resultaten wil zien. Om financiële ademruimte te creëren kan het zinvol zijn parallel aan JZOJP een doelmatigheidsprogramma door te voeren, waarin besparingen worden gegenereerd (zonder complexe verplaatsingen en vaak met minder doorlooptijd). Zo’n programma creëert meteen een mindset waarin de voordelen van JZOJP worden omgezet in kostenverlagingen en niet alleen in verbetering van kwaliteit of service, de primaire en begrijpelijke neiging van de zorgprofessional.
Tenslotte; gemakkelijk kunnen we het niet maken, wel haalbaar
Op geen enkele wijze willen we de suggestie wekken dat reductie van zorgkosten via JZOJP / Passende zorg gemakkelijk is. Wel denken we dat het met bovenstaande adviezen mogelijk is. Daarbij is strakke monitoring en sturing onmisbaar. Het zou niet het eerste ziekenhuis zijn dat wel de indrukwekkende prestatie levert om zorg daadwerkelijk uit het ziekenhuis te krijgen, maar aan het eind van het jaar nog steeds evenveel kosten maakt. Het gezegde ‘operatie geslaagd, patiënt overleden’ moeten we ook in deze bedrijfsmatige veranderingen niet van toepassing laten zijn. Daarvoor is het doel te belangrijk en de geleverde inspanning te groot.
Hoe nu verder
In de volgende blogs in deze serie gaan we vanuit de verschillende perspectieven dieper in op meerjarencontractering. We zien enkele aandachtspunten om meerjarencontracten voor ziekenhuizen haalbaar en beheersbaar te maken, ook in realiseren ervan.
Volg ons voor de verdiepende blogs of lees verder op de website. Voor vragen of opmerkingen na aanleiding van deze blog kun je terecht bij Koen Jansen of Aart Willem Saly van Vintura.
meer lezen
Dit is blog 3 in de blogreeks van vier over het gebruik van meerjarencontracten in de zorg. In deel 1 is een overzicht gegeven van obstakels die afgelopen jaren zichtbaar zijn geworden. Deel 2, 3 en 4 diepen de specifieke uitdagingen voor ziekenhuizen dan wel zorgverzekeraars uit, inclusief richtinggevende handreikingen.
Blog 1: Tijd voor nieuwe meerjarenafspraken!
Blog 2: Hoe zorg je als ziekenhuis dat een meerjarencontract geen wurgcontract wordt?