De noodzaak is echter onverminderd én het kan: het tempo en de focus moeten wellicht aangepast, maar het is wel degelijk mogelijk op een gezonde manier. Sterker nog, het kan zo ingericht dat het bijdraagt aan een effectieve (post-)corona aanpak.
Uitdaging – (door)werken aan resultaatverbetering
Resultaatverbetering stond begin 2020 bij veel ziekenhuizen hoog op de agenda. Gegeven de geldende omzetplafonds en stijgende kosten, is verbeteren van het financieel resultaat belangrijker geworden voor een toekomstbestendig ziekenhuis. Sinds corona zijn intrede deed, is er in veel gevallen weinig meer gedaan aan resultaatverbetering. En om begrijpelijke redenen: de crisis vroeg alle aandacht. Maar ook nu er weer perioden (of afdelingen) komen met minder operationele druk vanuit corona, vinden bestuurders het toch lastig dit onderwerp weer op te pakken. In hoeverre kun je dit momenteel van managers vragen? Voelt het voor medewerkers niet ‘oneerlijk’? En in een enkel geval stelt men: ‘eigenlijk valt de noodzaak wel mee, 2020 was financieel nog best een goed jaar’.
Om met het laatste te beginnen: pas op dat je niet in die valkuil trapt. De corona-vergoedingen maskeren dat er onderliggend geen doelmatigheidsverbetering is gedaan. Doordat veel reguliere zorg niet werd geleverd, was er bij zorgverzekeraars voldoende geld beschikbaar om te compenseren (voor niet-geleverde productie!). Als straks de reguliere zorg aantrekt en er zelfs ‘inhaalzorg’ wordt geleverd, is die ruimte er niet meer. Kortom, in termen van doelmatigheid zijn de meeste ziekenhuizen niet vooruitgegaan, ook al zijn de 2020 cijfers oké.
Daarom een oproep om zodra het kan (weer) aan de slag te gaan met resultaatverbetering. Voor het behoud van de zorg in de regio. Daarbij is het wel verstandig om met een selectie van maatregelen te beginnen die voldoet aan twee ‘corona-eisen’:
- Bijdragen aan Corona- en inhaalzorg
- Geen extra belasting van medewerkers of gedwongen ontslagen
Dezelfde maatregelen kunnen op korte termijn gebruikt worden om meer patiënten te helpen en op langere termijn voor kostenreductie.
Oplossing – Prioritering en fasering
Belangrijk inzicht is, dat resultaatverbetering niet hoeft te conflicteren met de operationele uitdagingen die corona stelt. Zaak is om nu te focussen op domeinen met weinig corona-impact of op maatregelen die in eerste instantie benut kunnen worden voor de benodigde capaciteitsvergroting. Dan kom je als ziekenhuis tegemoet aan de randvoorwaarden die corona operationeel stelt én kun je management en medewerkers motiveren hier energie aan te geven.
We geven hieronder een aantal voorbeelden uit onze praktijk die illustreren dat dit realistisch is. En door met een dergelijke selectie nu al aan de slag te gaan, voorkom je meer draconische maatregelen in 2022.
Welke resultaatverbeteringsprojecten kunnen in 2021 op de agenda?
Hieronder enkele voorbeelden van maatregelen die (op termijn) bijdragen aan beter financieel resultaat en – met de juiste invulling – haalbaar of zelfs wenselijk zijn in coronatijd.
Bovenstaande voorbeelden illustreren de volgende principes:
- Dezelfde maatregelen kunnen op korte termijn gebruikt worden om meer patiënten te helpen en op langere termijn voor kostenreductie.
- Sommige onderdelen van het ziekenhuis hebben weinig last van corona-effecten.
- Veel doelmatigheidsverbetering betreft onderdelen met personeelskrapte; zorgen om verlies van banen zijn dan niet aan de orde.
- Bij de invulling zal wel maatwerk moeten worden gehanteerd als het gaat om de belastbaarheid van betreffende leidinggevenden, ook nog na de coronapandemie.
Kortom, het is júíst goed om nu te werken aan resultaatverbetering. Zelfs als de (financiële èn corona) cijfers nog ‘zwart’ zijn. Als het maar aangepast aan de situatie gebeurt. Dat heet verantwoord werken aan een toekomstbestendig ziekenhuis.
Blogreeks
In een eerdere blog bespraken we hoe ziekenhuizen toch kunnen werken aan de strategische agenda, ondanks de operationele druk die corona met zich meebrengt: door verstandige prioritering. Resultaatverbetering vormt hierin een specifiek voorbeeld, dat dit illustreert. Lees de blog hier.
Zelf aan de slag?
Heb je interesse om hier zelf mee aan de slag te gaan? Neem dan contact met Aart Willem Saly op, hij gaat graag het gesprek aan. Vanuit zijn achtergrond als bedrijfseconoom adviseert en ondersteunt bestuur en management van ziekenhuizen bij het realiseren van toekomstbestendige zorg.
