Vintura ondersteunt de ontwikkeling van het vakgebied en organiseert daarom al sinds enkele jaren Rondetafels voor professionals in dit vakgebied. Inmiddels zijn er al zo’n 80 professionals van 30 tot 35 ziekenhuizen betrokken die met regelmaat verschijnen bij deze sessies. Na drie jaar is het een mooi moment om te evalueren waar het vakgebied staat. Er is veel veranderd, maar er zijn ook nog een paar zaken hetzelfde.
De kapstok voor de evaluatie
Onze eerder geformuleerde uitgangspunten vormen de kapstok voor de evaluatie:
Uitgangspunt 1:
ICM is een noodzakelijke stap om kwaliteit en efficiëntie van zorg te verbeteren.
Huidige status: ICM is relevanter dan ooit. ICM kan direct bijdragen bij aan houdbaarheid van het zorgstelsel en dat wordt breed erkend. Dat gaat de goede kant op. Nog niet elk ziekenhuis is ermee van start, maar er is geen discussie meer over of er wel of geen waarde in ICM schuilt.
Uitgangspunt 2:
ICM is een nieuwe taal, een nieuw vakgebied met veel potentie.
Huidige status: Het vakgebied ontwikkelt zich sterk. Er is intern en extern veel meer competentie en kennis aanwezig. Binnen ziekenhuizen wordt er geïnvesteerd in de functie van Capaciteitsmanager en bijbehorende training. Planning en zorg-logistieke terminologie wordt veel vaker gebruikt. Er zijn inmiddels gespecialiseerde partijen en tools op de markt om ICM te implementeren.
Uitgangspunt 3:
ICM is een complexe puzzel die je niet in 1 keer kunt leggen.
Huidige status: Dat is en blijft zo. Er is inmiddels wel veel meer realisme rondom resultaten en termijnen. ICM wordt niet ingezet voor het bereiken van korte termijn efficiency-doelstellingen, maar steeds meer voor het realiseren van lange termijn, patiëntgerichte, strategische doelstellingen.
Uitgangspunt 4:
ICM is een interne transformatie, een nieuwe manier van kijken en samenwerken.
Huidige status: Dat is een feit en dat blijft het zo enorm lastig maken om ICM te implementeren. Er is grote weerstand tegen de ‘bemoeienis’, en de transparantie die ICM impliceert. Het beeld verbetert, maar is nog zeer weerbarstig. Verandermanagement is daarom een zeer belangrijk onderdeel van elk ICM traject.
Uitgangspunt 5:
ICM is een traject dat alleen van de grond komt als het strategisch verankerd is, een duidelijk doel dient en wordt gesteund door de RvB.
Huidige status: Ook hier valt nog veel te halen. Te veel ICM-initiatieven starten ‘operationeel’ en gaan kijken wat er verbeterd kan worden binnen een specifieke capaciteit zoals de OK. ICM gaat echter over het optimaal inrichten en aansturen van je organisatie op basis van je strategie. Het begint bij visie, strategie, doelstellingen en daarvan afgeleide principes voor planning. Dat vereist leiderschap en richting vanuit de RvB. Ook tijdens de implementatie (zie uitgangspunt 4).
Uitgangspunt 6:
ICM is geen eenmalig kunstje; het moet geborgd zijn in organisatie, mandaat en een PDCA cyclus.
Huidige status: Hier en daar wordt ICM inmiddels goed opgehangen in de organisatie en heeft de capaciteitsmanager (of het capaciteitsorgaan) voldoende mandaat om te kunnen handelen. Veel te vaak echter ook niet en vechten eenzame capaciteitsmanagers tegen de bierkaai. ICM wordt ook zo geen onderdeel van een breed gedragen verbetercyclus en komt tot weinig. Daar kan nog veel gebeuren.
Conclusie
Het vakgebied ICM ontwikkelt zich in de goede richting; het wordt volwassen en de waarde wordt erkend. Er kan ook steeds meer; kennis, kunde en tooling worden beter. De grootste uitdaging ligt op het vlak van inrichting en organisatie van ICM. Meer focus op change management, een beter strategische verankering en een betere organisatorisch borging is nodig om de onmiskenbare waarde van ICM tot uiting te laten komen.
Deelnemen?
Wij zijn benieuwd naar uw visie en best practices, die u wellicht kun delen op de volgende Rondetafel die gepland staat voor woensdag 19 juni 2019. Voor meer informatie of aanmelden neem contact op met Noël van Oijen.
