Het is zaak die geordende samenwerking ook vast te houden tijdens het herstarten van het ziekenhuis en het verwerken van de effecten van de Corona crisis op langere termijn. En het klinkt ongepast, maar duidelijke financiële afspraken kunnen daarin niet ontbreken. Onder de oude wijsheid ‘Geld is niet belangrijk, maar het leidt enorm af als je het niet hebt’. Daarom enkele aanbevelingen over wat nu opgepakt dient te worden op financieel vlak om zonder afleiding samen op te trekken in het verwerken van de impact van Corona.
Financiële onzekerheid kan oppakken zorg na Corona hinderen
Natuurlijk zijn er belangrijker en urgenter zaken in deze crisis, dan financiën. Zorgen dat er genoeg en goede zorg geleverd kan worden, je zorgmedewerkers overeind houden en als maatschappij proberen deze pandemie te beperken: dat zijn zaken die de eerste aandacht vragen. En wanneer de piek voorbij is, verdient het verantwoord oppakken en inhalen van de niet-Corona zorg alle aandacht (lees hier het blog). Maar daar komen dan toch ook de financiën om de hoek kijken. Voorkomen dient te worden dat die een blokkade vormen.
Want de Corona-epidemie heeft duidelijk wel financiële gevolgen. We noemen twee belangrijke: (1) de omzet bij zorgverzekeraars op grond van geleverde zorgproductie en (2) het af te rekenen honorarium voor medisch specialisten. Voor beide is de vraag hoe die geraakt worden doordat het ziekenhuis andere en vermoedelijk ook minder zorg kan verlenen in 2020 (en wellicht juist meer in 2021). Wanneer daarover onzekerheid bestaat, kan dat in de weg staan bij het vormgeven van de herstart na Corona. En dat zou zonde zijn.
Omzet in 2020 staat onder druk, omvang zorg in 2021 juist extra groot
Tijdens de hoogtepunten van de Corona-epidemie is er heel hard gewerkt, maar wel in slechts een deel van het ziekenhuis. De terugval in ‘normale’ zorgproductie was bij de meeste ziekenhuizen veel groter. Ook al wordt er straks flink opgeschaald, dan zal per saldo de zorgproductie vermoedelijk lager blijven dan normaal. Gelukkig worden hier landelijk afspraken over gemaakt met zorgverzekeraars.
Tegelijk heeft elk ziekenhuis specifieke afspraken gemaakt met zijn zorgverzekeraars (lees hier het artikel op AD.nl) waarvan het onzeker is wat daar nu mee gebeurt in een sterk afwijkend jaar als 2020. En vervolgens 2021: vermoedelijk moet er dan nog extra productie gedaan worden om de ‘voorraad’ aan uitgestelde zorg weg te werken.
Wat voor plafondafspraken kunnen daarover worden gemaakt? Zolang daar onvoldoende duidelijkheid over is, kun je als bestuurder geen verantwoorde besluiten nemen over de wijze van opschalen na de crisis en de eventuele extra kosten die dat met zich meebrengt. Kun je het als ziekenhuis veroorloven om zorg bij anderen onder te brengen? Ga je extra capaciteit creëren in (duurdere) avond- en weekenddiensten? Een kosten-baten afweging moet dan toch gemaakt worden, naast medische en maatschappelijke afwegingen.
Grondslag afrekening met en binnen MSB
Ook bij het medisch specialistisch bedrijf ontstaat onzekerheid. In de regel heeft de verrekening een volume-gerelateerde component, die nu dus onzeker is. En onderling geldt hetzelfde. Moet de chirurg die enkele maanden weinig kon opereren vrezen voor zijn inkomen; meer dan z’n collega intensivist? Wanneer deze vragen nog niet zijn beantwoord, ondergraaft dat potentieel de motivatie om vol mee te werken aan het inhalen van de achterstand en elkaar onderling te helpen.
Creëer duidelijkheid
Het is zaak als ziekenhuisbestuurder bovengenoemde onzekerheden op financieel vlak zo snel mogelijk weg te nemen.
- Eerste taak is de consequenties (in verschillende herstel-scenario’s) te inventariseren.
- Vervolgens met zorgverzekeraars de punten bespreken, die niet in landelijke afspraken zijn afgedekt.
- Tegelijk met het MSB een vergelijkbaar gesprek voeren over de afspraken met hen, waarbij ons advies zou zijn om de lijn van de verrekening met de zorgverzekeraar door te trekken naar de afspraken met het MSB: dan zit je samen in dezelfde wedstrijd met dezelfde regels.
- En vraag het MSB zelf ook zo snel mogelijk faire afspraken te maken die helderheid geven over de onderlinge afrekening in de maatschap(pen).
- Ga vervolgens samen met de zorgverzekeraars aan de slag met het inhaalplan, inclusief de consequenties voor 2021.
Alleen in gezamenlijkheid kunnen we hier goed uitkomen. Gelukkig is dat ook de sfeer waarin we momenteel kunnen werken: heel Nederland snapt dat het niet zo kan zijn dat de ziekenhuizen de last van een epidemie als Corona financieel moeten dragen. Laten we die houding koesteren en benutten.
