Wat is de impact van Corona op middellange termijn? Hoe groot is het volume van uitgestelde zorg dat zich nu aan het ontwikkelen is? Welke oplossingen zijn er nodig en in welke mate? In deze blog zetten we uiteen hoe met scenario analyse de benodigde inzichten worden gecreëerd om te komen tot planvorming.
ZIEKENHUIZEN LEVEREN EEN ONGEKENDE PRESTATIE
Om te beginnen: ziekenhuizen leveren momenteel een prestatie van ongekende omvang. De snelle opbouw van behandelcapaciteit voor Corona patiënten en de maatregelen om besmetting te voorkomen, hadden echter gevolgen die niemand had zien aankomen. Binnen korte tijd gingen organisaties volledig op de kop. Met veel saamhorigheid en professionaliteit werd ingegrepen om de situatie rondom het virus te stabiliseren.
HERSTEL VAN REGULIERE ZORG IS INGEZET
Nu de daling van aantal Corona patiënten voorzichtig is ingezet gaat meer aandacht naar het herstarten van de reguliere zorg (lees hier het blog). Het zal zeker maanden duren voordat de reguliere capaciteit op het oude niveau is. Corona patiënten blijven immers een flink deel van de IC en het beddenhuis in beslag nemen. Daarnaast maken maatregelen om besmetting binnen het ziekenhuis te voorkomen ook een volledige benutting van de capaciteit lastig.
Het wegwerken van deze ‘tweede piek aan zorg’ zoals beschreven in de blog van Lidewey Verbaas wordt een complexe operatie die vereist dat ziekenhuizen innovatieve oplossingen bedenken en heldere prioriteiten stellen ten aanzien van het type zorg dat wordt gegeven. De vraag is echter of het wegwerken van deze piek wel mogelijk is en op welke termijn.
SCENARIO MODEL GEEFT INZICHT IN EFFECTEN
Om inzicht te krijgen in de kwantitatieve effecten van Corona op de middellange termijn hebben we een schattingsmodel gemaakt die de beschikbaarheid van reguliere zorgcapaciteit berekent voor de rest van het jaar.
Het model omvat vier factoren die van invloed zijn op het aanbod van reguliere zorg:
1. Omvang van korte termijn uitgestelde zorg. Hierbij wordt het volume van uitgestelde zorg berekend in maart, april en mei; het zogenaamde ‘stuwmeer’. Onze modelaanname is dat de huidige sterke reductie maximaal drie tot vier weken duurt en dan stapsgewijs de reguliere zorg weer wordt hersteld. Uitgestelde OK’s en eerste polikliniek bezoeken zijn de belangrijkste drijfveren om dit volume te kwantificeren.
2. Mate waarin uitgestelde zorgvraag ‘verloren is’. Hierbij houden we rekening met het effect dat sommige zorg lijkt te ‘verdwijnen’ als er (tijdelijk) geen aanbod is. In deze Corona crisis komt dit deels door zorgmijding die uiteindelijk leidt tot permanente uitstel of, erger, door overlijden van patiënten. Een ander deel leidt tot een zwaardere zorgvraag in de toekomst; het netto-effect verschilt per indicatiegebied.
3. Basis capaciteit voor corona patiënten. Na de initiële crisis en sterke opschaling moet de zorg nu worden ingericht voor de behandeling van een basis belasting aan Corona patiënten, tot het moment dat het vaccin beschikbaar is. Onze scenario’s gaan ervan uit dat dit een deel van de reguliere zorgcapaciteit zal innemen tot minimaal eind dit jaar.
4. Mogelijkheid van opschalen. De blog van Lidewey Verbaas beschrijft een aantal maatregelen die extra capaciteit kunnen creëren zoals (1) telemonitoring, (2) zorg verplaatsen naar buiten het ziekenhuis en (3) regionale oplossingen met partners. In deze factor wordt ook het negatieve effect meegenomen van maatregelen om besmetting in de zorg te voorkomen.
DRIE AANNAMES PER FACTOR VOEDEN DE SCENARIO’S
Voor elk van bovenstaande factoren zijn drie mogelijke uitkomsten bepaald, variërend van overwegend positief tot negatief ten aanzien van het wegwerken van de uitgestelde zorg. De uitkomst indicator is hoeveel reguliere zorg er nog “open staat” eind 2020; de balans van het stuwmeer. Voor ziekenhuizen voeren we deze analyse uit per vakgroep en waar mogelijk per diagnosegroep; dit geeft een nog nauwkeuriger beeld.
De impact van deze factoren over het jaar is uiteengezet op maandbasis. De resulterende ontwikkeling van netto beschikbare reguliere ziekenhuiscapaciteit staat in onderstaande grafiek.
AANZIENLIJKE OPSCHALING IS NOODZAKELIJK
De conclusie van deze eerste rekenexercitie is dat aanzienlijke opschaling in de tweede helft van het jaar noodzakelijk is om de uitgestelde reguliere zorg te kunnen adresseren. Op basis van de aannames in dit model is het waarschijnlijk dat dit jaar minimaal 1 maandproductie aan reguliere zorg niet geleverd kan worden. Het gevolg hiervan is dat wachttijden in de loop van het jaar aanzienlijk zullen oplopen.
Ons advies aan ziekenhuizen is om snel te beginnen met scenario analyse om zo benodigde maatregelen voor de rest van het jaar te bepalen, gericht op de belangrijkste knelpunten in de capaciteit Hierbij speelt het prioriteren van de zorg een belangrijke rol; zorg dat je grip houdt op welke van de schaarse reguliere zorg voor welke patiëntengroepen wordt ingezet.
En wees lief voor je medewerkers. Na de topprestatie van Corona kunnen we niet meteen nog een sprint inzetten…. #daslief.
